گیاهان دارویی و معطر در ایران: مسیر طی شده، چالش های موجود و افق های آینده

دهم بهمن ماه سال 1396 آقای دکتر محمد حسن عصاره (دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری) مهمان هسته فناوری و نوآوری مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام بودند. در این جلسه ایشان با تبیین دو مقوله گیاهان دارویی و طب سنتی به موضوع تجاری سازی و ظرفیت بسیار بالای این بخش برای کشور پرداختند و در پایان چالش های پیش روی این بخش را برشمردند.

بسم الله الرحمن الرحیم

 

الحمدلله الذی هدانا لهذا و ما کنا لنهتدی لولا ان هدانا الله.

مقدمه

بسیار روز خوبیست واقعا؛ در جوار عزیزان و بزرگواران و خوشفکران دانشگاه امام صادق علیه­السلام ان‌شاءالله. من با توضیحی که جناب دکتر فرمودند، خودم را خیلی شایسته این نمی‌بینم که در یک جمعی قرار بگیرم که در یک مبانی خاصی دارید فعالیت می‌کنید، یک مقدار علوم تجربی و اینها متفاوت است با علوم انسانی، با توجه به قداست و شأن دانشگاه امام صادق علیه السلام، حداقل برای خودم هم خوب بود و گفتم چشم من می‌آیم و ممکن است یک مقدار مصدع بشوم و وقت شما گرفته بشود، ولی امیدواریم که در این رفت و برگشت‌ها، نشست‌ها، جلسات و این‌ها، آن اهداف مختلفی که در زمینه‌های متفاوت، شما با یک نگاه، ما هم با یک نظری دیگر، داریم دنبال می‌کنیم محقق بشود یا حداقل بخشی از آن تحقق پیدا کند.

من چند تا کلمه را به نظرم می‌رسد که بیشتر با هم صحبت کنیم. گیاهان دارویی، طب سنتی، اقتصاد مقاومتی. به عنوان یک کلمه‌ای که یک کمی پیرامونش ما بپردازیم و این مواردی که می‌توانیم یک مقدار آهنگ این بحث‌ها را دنبال بکنیم.

گیاهان دارویی یا گیاهان صنعتی

گیاهان دارویی؛ خیلی اشتباه نام‌گذاری شده، یعنی آنچه که ما به عنوان یک ستادی الان جمع شدیم که یک مرکز هماهنگی باشیم برای این صنعت، اصولا دنبال چیزی به نام صرفا گیاه دارویی نیستیم، از گیاه دارویی این جوری استنباط می‌شود که حتما در انتهای خط صنعتی باید یک دارو بیاید بیرون. در حالیکه ما می‌گوییم گیاهانی هستند که حتما با یک صنعتی ارتباط باید برقرار کنند. به عبارتی دیگر ما هیچ گیاهی را کشت نمی‌کنیم که بدون اتصال با صنعت باشد، یا اجباری که داریم حتما کشت باید توأم با صنعت باشد، یعنی کشت و صنعت باید باشد. اگر چنین چیزی اتفاق بیفتد در کشور ما، کمک‌های زیادی را به اقتصاد، رفاه، اشتغال و زنجیره ارزش انجام دادیم. پس توی بحث گیاهان دارویی خوب است باهم دیگر یک مقدار توافق بکنیم که از این به بعد اسمشان را بگذاریم گیاهان صنعتی. به جای اینکه بگوییم گیاهان دارویی، و قرار است ما رشته‌های مختلف صنعتی را با این‌ها راه‌اندازی کنیم. رشته‌هایی مثل صنعت عطر، طعم، رنگ، مکمل‌ها، دارو، حشره‌کش، کنه‌کش، ادویه­جات و نمی‌دانم خیلی صنایع مختلف دیگر. 

چهارمین کنگره بین المللی Medicinal Plants and Natural Products Research

چهارمین کنگره بین المللی تحقیقات گیاهان دارویی و فرآورده های طبیعی، هشتم و نهم آگوست امسال در شهر ازاکای ژاپن برگزار خواهد شد. محور اصلی این کنگره طبق وب سایت متعلق به آن "مرزهای جدید در گذار به آینده در بخش گیاهان دارویی[1]" عنوان شده است. ریز برنامه های مربوط به این همایش را از طریق فایل PDF مربوط به همایش و یا آدرس این همایش می توانید مشاهده فرمایید.

---

[1]  New Frontiers in Transforming Future of Medicinal Plants

چهل و نهمین سمپوزیوم بین المللی اسانس های تام

چهل و نهمین سمپوزیوم بین المللی اسانس های تام 13 تا 16 سپتامبر امسال در شهر Niš صربستان برگزار خواهد شد. آخرین مهلت ثبت نام در این رویداد 30 ژوئن خواهد بود. برای ثبت نام و اطلاعات بیشتر می توان به وب سایت این رویداد مراجعه نمود:

http://iseo2018.com

برگزاری چهلمین نشست IFEAT در آتن

چهلمین نشست فدراسیون بین المللی تجارت اسانس های تام و رایحه در ماه آگوست سال میلادی جاری در شهر آتن کشور یونان برگزار خواهد شد.

فیلم کوتاه زیر به همین مناسبت توسط این نهاد تهیه شده است و به معرفی این رویداد می پردازد.

مشاهده ویدئوی معرفی چهلمین نشست IFEAT

زرشک، یاقوت سرخ خراسان جنوبی

مدت زمان: 2 دقیقه 6 ثانیه

 

کشور ایران بزرگترین تولید کننده زرشک در جهان و خراسان جنوبی پرچمدار تولید این محصول در کشور است که بیش از 85 درصد این محصول در شهرستان قاینات تولید می‌شود اما خام فروشی یکی از مهم ترین مشکلات موجود در صنعت تولید و صادرات زرشک است که در حال حاضر زرشک در استان‌های مختلف به صورت سنتی و خام فروشی صورت می‌گیرد.

زرشک گیاهی بومی ایران است و نوع بی دانه آن برای نواحی جنوب خراسان به ویژه قاین و بیرجند شهرت ایجاد کرده است. نخستین محل پرورش زرشک بی دانه روستای افین است که دارای قدمت تاریخی است و بر اساس آمار منتشر شده خراسان جنوبی رتبه نخست تولید زرشک دنیا و رتبه دوم تولید زعفران در کشور را دارد.

برای مطالعه ادامه مطلب به این لینک مراجعه کنید. 

موسسه تحقیقاتی مواد معطر

معرفی و پیشینه

پژوهشکده  RIFM به عنوان یک موسسه غیر انتفاعی در سال 1966 تاسیس شد و هدف آن جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده­ های علمی، شرکت در فرآیند ارزیابی، توزیع اطلاعات و همکاری با سازمان­های رسمی برای تعیین استانداردهای حوزه تولید عطر و اسانس می باشد. این پایگاه بیش از 5000 ماده افزودنی عطر و طعم ­دهنده ­ها را شناسایی کرده است و به صورت آنلاین در سایت این موسسه تحقیقاتی قابل دسترسی است. در قسمت RIFM SCIENCE زیر عنوان The RIFM Database قرار دارد که در آن اطلاعات عمومی مواد عطری از جمله سازه ها، فرمول مولکولی، وزن و خواص موادی که در تهیه عطرها به کار برده می شوند قرار دارد. همچنین طبقه بندی مواد خطرناک و مضر و مواد استاندارد حوزه عطر  و اسانس در این بانک اطلاعات طبقه بندی شده است. با عضویت در سایت و طی کردن مراحل ثبت نام می توان از این پایگاه اطلاعاتی استفاده کرد به خصوص برای متخصصان طراحی عطرها و دانشجویان و اساتید متخصص در حوزه عطر و اسانس.

تحقیقات این موسسه با همکاری کارشناسان و گروه بین ­المللی متخصصان پوست، دانشمندان حوزه محیط زیست و پزشکان حوزه تنفسی انجام می­شود. این کارشناسان با بررسی عطرها و طعم ­دهنده ­ها و مواد تشکیل­ دهنده آنها استانداردهایی را برای تولید عطر و طعم­ دهنده ­ها مبتنی بر حفظ سلامت انسان  و محیط زیست ارایه می­ دهند. تمام برنامه ­های علمی و کارهای پژوهشی این موسسه  به دنبال سلامت جامعه بشری و محیط زیست می­باشد. این موسسه  نتایج پژوهش­های خود را در قالب مجلات و گزارش­های علمی در نشریات علمی خودش منتشر می­کند که در سایت آن موجود می­باشد.

بقیه این مطلب را از طریق لینک زیر بخوانید. 

مروری بر بخش گیاهان دارویی و معطر کشور صربستان

طی چند پست، به ارائه نوشته های تحلیلی از وضعیت گیاهان دارویی و معطر در کشور های مختلف جهان خواهیم پرداخت. نوشته زیر به قلم آقای زرا داجیک استوانوویچ، عضو هیات علمی دانشگاه بلگراد است که مروری کلی بر این بخش در این کشور پرداخته است. آیا در ترجمه و خلاصه کردن این نوشته می توانید به ما کمک کنید؟
لینک مشاهده و دریافت مطلب

انجمن طعم و رایحه اروپا (EFFA)

یکی از مراکز معتبر در حوزه طعم و رایحه، انجمن طعم و رایحه اروپا می باشد. انجمن طعم و رایحه اروپا در سال 1961 تاسیس شد. تمرکز فعالیت این انجمن بر روی رایحه ها و طعم دهنده ها می باشد. اعضای این انجمن شرکت­های ساخت طعم و رایحه در منطقه اقتصادی اروپا هستند؛ که متشکل از انجمن های ملی از سراسر اتحادیه اروپا و انجمن تجارت آزاد اروپا می باشند.

ماموریت EFFA حفظ و افزایش منافع صنعت طعم و رایجه  است.  این انجمن همچنین به منظور انجام ماموریت هایی از قبیل یکسان سازی استراتژی و راهبردهای حوزه مسایل طعم و رایحه در اروپا، نظارت بر قوانین مربوط به طعم و رایحه، هماهنگی پروژه های مرتبط با طعم و رایحه و تعیین استاندادرها، رویه ها و دستورالعمل های این حوزه تشکیل شده است. بقیه مطالب را از این لینک بخوانید 

فدراسیون اروپایی اسانس تام

فدراسیون اروپایی اسانس تام در آوریل 2002 بوسیله 47 کشور اروپایی و غیر اروپایی تشکیل شد. این فدراسیون در واقع نماینده تمام بخشهای زنجیره تامین این صنعت از تولیدکننده تا شرکتهای طعم و رایحه است. هدف اصلی این فدراسیون، محافظت و پیشبرد منافع تولید و تجارت اسانس­های تام و محصولات مرتبط با آن در اروپا است و یکی از عمده_­ترین فعالیتهای آن لابی­گری به منظور دفاع از این محصولات در موسسات ملی، اروپایی و بین­المللی مربوطه است. این فدراسیون از سال 2002 به صورت منظم در بحث­ها و جلسات مشترک با کمیسیون و پارلمان اتحادیه اروپا شرکت داشته و در تدوین قوانین و دستورالعمل های قانونی بسیاری نقش فعال داشته است.

هم­ اکنون در این فدراسیون، بیش از 150 شرکت که از کشورهای موسس آن محسوب می­ شوند و 60 عضو حقیقی مستقیم از همه سطوح صنعت چه در اروپا و چه خارج از آن حاضر هستند. کشورهای اتریش، بلژیک، بلغارستان، فرانسه، آلمان، ایرلند، ایتالیا، هلند، اسپانیا و انگلستان نماینده اصلی­ترین شرکتهای تولیدکننده و تجاری اروپایی عضو این فدراسیون می­باشند.

ادامه این مطلب را از طریق این لینک بخوانید 

انجمن اسانس های طبیعی بلغارستان

انجمن اسانس­های طبیعی بلغارستان یک انجمن داوطلبانه سیاستگذار در بلغارستان است که به دنبال هم­افزایی و تقویت مؤسسات و شرکت­های فعال در حوزه اسانس­های طبیعی بلغارستان است. فعالیت­های این انجمن از سطح ملی فراتر رفته و در سطح بین ­المللی نیز ارتباطات سازنده و مؤثر خوبی را شکل داده است. مختصری از اهداف و وظایف آن در جدول زیر ارائه شده است.

  

نام شرکت یا مؤسسه	انجمن اسانس­های طبیعی بلغارستان(BNAEOPC)
کشور	بلغارستان
مأموریت	یک انجمن غیرانتفاعی که به دنبال حفظ منافع ذی­نفعان این صنعت است. صنعت دربرگیرنده اسانس­های طبیعی، عطر، آرایشی بهداشتی، رایحه ­درمانی، تجهیزات مرتبط با این صنایع است. توسعه بخش­های اسانس­های طبیعی: تولید اطلاعات مرتبط با مواد، تکنولوژی، ابزار و نوآوری در این حوزه شناسایی و تولید اطلاعات مرتبط با شرکت­های بین ­المللی برای ایجاد روابط بین ­المللی تولید اطلاعات در برنامه ­هایی که حامی شرکت­های کوچک و تازه­ تأسیس است. تولید اطلاعات مرتبط با قواعد فعالیت در این حوزه برگزاری نمایشگاه­های بین ­المللی، سمینار، کارگاه­های آموزشی و...
سال تأسیس	1999
اعضا	94 مجموعه از تولیدکنندگان و دلالان در این حوزه و برخی نهادهای واسط و دانشگاه­ها
اهداف استراتژیک	ایجاد منفعت برای اعضای انجمن تهیه و توزیع اطلاعات جدید در خصوص نیازهای اعضا رشد شایستگی­ های تجارت در این حوزه فعالیت و مشارکت بادولت بلغارستان
وظایف عمده	ارتقای صنعت اسانس­های طبیعی و محصولات مرتبط با آن در راستای نوآوری بیشتر بازسازماندهی نحوه تولید محصولات بر اساس استانداردهای جهانی
فعالیت­های بین ­المللی	سازماندهی تولیدکنندگان این صنعتی در سطح ملی و بین­ المللی طراحی برنامه­ های بین­ المللی به منظور همکاری بیشتر بین صنعتگران این حوزه

 

برای تماشای ویدیو مربوطه به لینک زیر بروید.